Ở
nước ta, ngày 09-11-1946, bản Hiến pháp đầu tiên của nước Việt Nam Dân
Chủ Cộng Hòa được ban hành. Sau Hiến pháp 1946, đất nước ta đã có Hiến
pháp năm 1959, Hiến pháp năm 1980 và Hiến pháp năm 1992. Những tư tưởng
lập hiến, những giá trị dân chủ, quyền con người, quyền công dân, tư
tưởng và mô hình tổ chức nhà nước của nhân dân, do nhân dân và vì nhân
dân được ghi nhận trong Hiến pháp năm 1946 luôn là sợi chỉ đỏ xuyên suốt
tất cả các bản hiến pháp và toàn bộ hệ thống pháp luật của nước ta.
Chính vì vậy, ngày 09-11, ngày ban hành Hiến pháp 1946 được xác định là
Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (sau đây gọi tắt
là Ngày Pháp luật) đã được chính thức luật hóa trong Luật Phổ biến, giáo
dục pháp luật (có hiệu lực từ ngày 01-01-2013). Điều 8 Luật Phổ biến,
giáo dục pháp luật quy định: “Ngày 9 tháng 11 hằng năm là Ngày Pháp luật
nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Ngày Pháp luật được tổ chức
nhằm tôn vinh hiến pháp, pháp luật, giáo dục ý thức thượng tôn pháp luật
cho mọi người trong xã hội”.
Ý nghĩa Ngày Pháp luật Việt Nam
Việc Quốc hội thông qua Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật, trong đó quy
định ngày 9/11 hàng năm là Ngày Pháp luật nhằm nâng cao ý thức thượng
tôn pháp luật, tích cực tham gia bảo vệ Hiến pháp, pháp luật; để tuyên
truyền, phổ biến pháp luật, nâng cao ý thức trách nhiệm, nghĩa vụ công
dân, cán bộ công chức trong thực thi pháp luật vì tương lai của mỗi
người và tiền đồ của đất nước là vô cùng cần thiết.
Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam cũng là thông
điệp gửi đến nhân dân thế giới, các nhà đầu tư nước ngoài hình ảnh của
một nước Việt Nam đang đổi mới và xây dựng một đất nước thượng tôn Hiến
pháp, pháp luật.
Trên cơ sở tìm hiểu, vận dụng pháp luật, các bộ, ngành, địa phương cần
tiếp tục nghiên cứu, góp ý, xây dựng và hoàn thiện pháp luật về tổ chức
và hoạt động của các thiết chế trong hệ thống chính trị phù hợp với yêu
cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của nhân dân,
do nhân dân và vì nhân dân, bảo đảm quyền con người, quyền tự do, dân
chủ của công dân…
Ngày Pháp luật có ý nghĩa giáo dục sâu sắc trong việc đề cao giá trị của
pháp luật trong nhà nước pháp quyền, hướng mọi tổ chức, cá nhân tính
tích cực tham gia với hành vi, thái độ xử sự pháp luật đúng đắn. Đề cao
quyền cũng như trách nhiệm, nghĩa vụ của mỗi công dân nói chung và cán
bộ, công chức, viên chức nói riêng trong học tập, tìm hiểu pháp luật và
tự giác chấp hành pháp luật. Qua đó góp phần nâng cao ý thức và niềm tin
pháp luật, từng bước xây dựng và củng cố các giá trị văn hóa pháp lý
trong cuộc sống xã hội. Đồng thời, đây còn là mô hình để vận động,
khuyến khích, kêu gọi toàn thể nhân dân chung sức, đồng lòng vì sự
nghiệp xây dựng và hoàn thiện nhà nước, phát huy triệt để tinh thần đại
đoàn kết toàn dân tộc, cùng tích cực hành động vì một Việt Nam dân giàu,
nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.